Η ΑΓΙΑ ΘΕΟΚΤΙΣΤΗ Η ΛΕΣΒΙΑ

Σημαντικές μαρτυρίες γιά τήν ζωή καί τό ἔργο τῆς Ὁσίας Θεοκτίστης μᾶς παρέχει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Μεταφραστής, πού ὑπῆρξε σύγχρονός της.

Ἡ Ἁγία Θεοκτίστη καταγόταν ἀπό τήν ἀρχαία πόλη τῆς Λέσβου Μήθυμνα. Νωρίς ἔμεινε ὀρφανή καί ἀπό τούς δύο γονεῖς της. Τήν ἀνατροφή καί προστασία τῆς ἀνέλαβαν οἱ συγγενεῖς της. Ἕνεκα τοῦ ὅτι εἶχε πικρή πείρα τῆς ὀρφάνιας, αἰσθάνθηκε ἰδιαίτερη συμπάθεια γιά τά ὀρφανά, τά ὁποῖα βοηθοῦσε μέ κάθε τρόπο. Εἶχε πολλή πίστη καί ἀγάπη γιά τόν Χριστό. Γι'; αὐτό καί περιφρόνησε ὅλα τά ἐγκόσμια καί ὁλοκληρωτικά στράφηκε πρός αὐτόν. Ἔγινε μοναχή καί μάλιστα ἵδρυσε καί Ἱερή Μονή, στή ὁποία συγκέντρωσε πολλές εὐσεβεῖς νέες, πού μέ τήν ζωή καί τό φιλάνθρωπο ἔργο τούς ἔτρεφαν πνευματικά καί ὑλικά ὅλους τους ἀναξιοπαθοῦντας.

Ἡ ἁγία Θεοκτίστη τίς μεγάλες ἀρετές τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί τῆς ἀγάπης μετέφραζε καθημερινά σέ ἔργα. Συνέτρεχε στίς ἀνάγκες τῶν πιστῶν καί παράλληλα ἐκήρυττε τόν Χριστό, κάνοντας καί ἱεραποστολή. Ἦταν δεκαοκτώ ἐτῶν ὅταν κάποια μέρα τῆς ἑβδομάδος τοῦ Πάσχα πῆγε νά ἐπισκεφθεῖ τήν ἀδελφή της σέ κάποιο χωριό. Ὅμως τότε ἔκαναν ἐπιδρομή στή Λέσβο Ἄραβες Πειρατές, μέ ἀρχηγό τόν Νήσιρη. Ἐπέδραμαν μέ ἄγριο τρόπο. Ἐπέφεραν τρομερές καταστροφές καί προέβησαν σέ αἰχμαλωσίες. Μεταξύ τῶν αἰχμαλώτων νεανίδων ἦταν καί ἡ Θεοκτίστη.

Μετά τίς βιαιοπραγίες τούς ἀνεχώρησαν. Τήν ἑπόμενη ὅμως ἡμέρα, ἕνεκα τῆς μεγάλης θαλασσοταραχῆς, ἀναγκάστηκαν νά ἀγκυροβολήσουν στό φυσικό λιμάνι τῆς Πάρου, δηλαδή στή Νάουσα τῆς Πάρου. Ἐκεῖ ἀπεβίβασαν τίς αἰχμάλωτες νέες στήν ξηρά καί σκεφτόταν γιά τήν πώλησή τους. Τότε, ἡ ἁγία Θεοκτίστη κατόρθωσε νά ξεφύγει τῆς προσοχῆς τους καί νά φύγει. Ὕστερα ἀπό πολύ κοπιαστική πορεία ἀποστάσεως δέκα περίπου χιλιομέτρων, μέσω δάσους καί ἀγρίων περιοχῶν, ἔφθασε στή Παροικιά, σημερινή πρωτεύουσα τῆς Πάρου καί στόν περίφημο Ἱερό Ναό τῆς Παναγίας τῆς Ἑκατονταπυλιανῆς πού εἶναι κτίσμα τοῦ 4ου αἰῶνος ἀπό τήν ἁγία Ἑλένη.

Ἡ ἴδια ἡ ἁγία Θεοκτίστη τήν πορεία της ἀπό τήν Νάουσα στήν Παροικιά περιγράφει ὡς ἑξῆς σύμφωνα μέ τήν ἐξιστόρηση τῶν κατ' αὐτῶν ἀπό τόν Συμεών Μεταφραστή.

"Ἀφοῦ ἐπαραμέρησα εἰσῆλθον εἰς τό δάσος καί περιεπάτησα τόσον, ὅπου ἐκαταξέσχισα ἀπό τό ξύλο καί τούς λίθους τούς πόδας μου. Ὅθεν ἔφθασα ὡς ἀποθαμένη, μή δυναμένη ἀπό τόν πόνον νά στέκωμαι".

Οἱ πειρατές ἀσφαλῶς θά τήν ἀνεζήτησαν. Ἀλλ' ἀφοῦ δέν τήν ἐβρήκαν, ἀνεχώρησαν. Ἡ ὁσία Θεοκτίστη εἶχε ἀπαλλαγεῖ. Ἀπό τότε λοιπόν αὐτή ἔζησε στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἑκατονταπυλιανῆς καί γιά 35 ὁλόκληρα χρόνια, κακοπαθώντας, ἀσκούμενη καί μαχόμενη ἐναντίον τῆς πείνας, τοῦ ψύχους καί τοῦ καύσωνος. Ἡ τροφή τῆς ἦταν χόρτα καί ἄγρια φυτά. Καί ὅπως μᾶς διηγεῖται ὁ Συμεών ὁ μεταφραστής, οὐδέποτε στό χρονικό αὐτό διάστημα τήν εἶδε ἄνθρωπος. Προφανῶς κρυβόταν. Περνοῦσε τίς μέρες της μέ προσευχές, ἀγρυπνίες καί νηστεῖες. Ὅλη της τήν ζωή τήν εἶχε ἐναποθέσει στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί στήν προστασία τῆς Θεοτόκου.

Μετά τήν παρέλευση τῶν τριάντα πέντε αὐτῶν ἐτῶν, πέρασαν ἀπό τήν Πάρο κάποιοι κυνηγοί, οἱ ὁποῖοι ἔφθασαν στήν Παροικιά. Ἕνας ἀπό αὐτούς ἦρθε στόν Ναό τῆς Ἑκατονταπυλιανῆς γιά νά προσευχηθεῖ καί συνάντησε τήν Ἁγίαν, ἡ ὁποία τοῦ ἐξιστόρησε τήν ἱστορία της. Τό θέαμα πού συνάντησε ὁ κυνηγός αὐτός ἦταν θαυμαστό καί ἐξαίσιο γιατί:

"Οἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς τῆς Ἁγίας ἦταν λευκές, τό δέ πρόσωπο τῆς εἶχε σκοῦρο χρῶμα. Σάρκες καθόλου δέν φαινόταν, μά μόνο ἕνα δέρμα τό ὁποῖο συνεῖχε καί συγκρατοῦσε τούς ἁρμούς τῶν νεύρων καί τῶν ὀστέων". Τό σῶμα τῆς ἐμοίαζε πιό πολύ μέ σκιά παρά μέ ἀνθρώπινο σῶμα."

Ἡ ἁγία Θεοκτίστη, ἀφοῦ μέ τήν ὅλη της ζωή καί τήν ἀγγελική της πολιτεία ἐδόξασε τόν Θεό, καί ἀφοῦ μᾶς ἄφησε ἀθάνατα ἴχνη παραδείγματος ἀληθινῆς χριστιανῆς καί ὁσίας καί ἀφοῦ μετέλαβε τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ἄφησε τόν κόσμο τό αὐτό ἔτος 889 στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἑκατονταπυλιανῆς. Τό ἅγιο λείψανό της παρέλαβαν οἱ κάτοικοι τῆς νήσου Ἰκαρίας. Τμῆμα τοῦ ἁγίου της λειψάνου ὑπάρχει στήν Μήθυμνα τῆς Λέσβου. Στήν Πάρο καί στόν Ἱερό ναό τῆς Ἑκατονταπυλιανῆς σώζεται ἐπίσης τμῆμα τοῦ λειψάνου τῆς χειρός της. Στήν εἴσοδο τοῦ ἱστορικοῦ αὐτοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καί ἀριστερά ὅπως εἰσερχόμαστε, εὑρίσκεται ὁ τάφος της.